İnsan hayatında en değerli şeylerden biri de devamlı bir arayış içinde olmaktır. Felsefenin de temelini oluşturan bu anlayış biçimine göre insan devamlı bir anlam arayışı içerisindedir. Ancak bu anlam ve arayış yolculuğunun asıl meselesi varmak, elde etmek değil devamlı yolda olmaktır. Kesintisiz bir sorgulama hâli… İşte Kiyarüstemi’nin başyapıtlarından olan “Arkadaşımın Evi Nerede?” de bu yolculuğu ve arayışı konu almakta.
Çocukça ve saf bir arayış hikâyesi “Arkadaşımın Evi Nerede?”. Film 8 yaşındaki ilkokul öğrencisi Ahmed’in tüm diğerkâmlığı ile yanlışlıkla aldığı arkadaşının defterini arkadaşına ulaştırmak için yaptığı yolculuk ve arayış sürecini anlatıyor. Film, İran ve Kiyarüstemi filmleri arasında önemli bir yere sahip. Köy hikayelerinin başarılı bir aktarıcısı olan Kiyarüstemi sembolik bir anlatım dili ile dönemin İran toplumuna, köy yaşantısına, eğitim-öğretim ve o dönem yaşanan kuşak çatışmasına başarılı bir şekilde parmak basıyor. Sorgulayıcı yaklaşımın toplumdaki karşılığı, aramak ve bunun sonucunda katlanılacak bedeller konusunda ince ayrıntılar üzerine hikâye inşa edilmiş. Ayrıca dönemin dönüşen toplumu, gelenek ve modernite arasındaki bağlar ince ince işlenmiş. Anlatımı kuvvetlendirmek içinse farklı anlatım tekniklerinden faydalanılmış. Bunların başında tekrarlar geliyor. Pek çok sahnede gördüğümüz, hatta bazen akışı da yavaşlatan bu tekrarlar sayesinde anlatım kuvvetlendirilmiş. Ancak film kısa süresi sayesinde bu tekrarların sıkıcılaşması sorunundan kaçınıyor.
Film 1987 yapımı olması sebebiyle teknik açıdan dönemine göre değerlendirilmeli. Her ne kadar günümüzün gerisinde kalsa da dönemi için başarılı bir görselliğe sahip olan film anlatmak istediğini sade ve ağdalı yapıdan kaçınarak ortaya koyuyor. Işıklandırmalar da oldukça yeterli. İzlerken film ile bağ kurmanızı kolaylaştıran bir çekim dili var. Her şey fazlasıyla gerçekçi ve doğal gözüküyor. Filmde kameranın genel olarak sabit olduğunu söylemek mümkün. Bir karakter hikâyesi olması sebebiyle de genel olarak dar planlar tercih edilmiş.
Dar planlar hakkını veren oyunculuklar ile anlamlı hâle gelir. “Arkadaşımın Evi Nerede?” de bu noktada keyifli bir iş ortaya koyuyor. Hikâyenin bir çocuk etrafında şekillenmesi sebebiyle oyuncuların çoğu çocuk. Bu çocuk merkezli anlatımın hikâye ve metine katkısının yanı sıra oyunculuklar üzerinde de olumlu etkisi olmuş. Çocuk oyuncuların tüm saflıkları ile ortaya koydukları performans insanı oldukça etkiliyor. Sadece çocuklar değil filmdeki diğer oyuncular da kesinlikler standartların üstünde bir performans sergilemişler.
Sembolizm üzerine inşa edilmiş, başarılı bir dönem-karakter filmi olan “Arkadaşımın Evi Nerede?” tüm felsefi altyapısı ile anlatacak bir şeylere sahip. Bir buçuk saat süresinin içinde pek çok noktaya temas eden film, Kiyarüstemi sinemasına giriş için de ideal bir film. Herkese tavsiye olunur.
Bestespiller 